Sommigen studenten hebben de zomerexamens net achter de rug, anderen zweten al bij het vooruitzicht van de herexamens. Hoewel iedere student anders is, ben je één ding zeker: je moet door de examenperiode. De ‘blok’ is een periode die zich kenmerkt door stress en slaaptekort, waardoor heel wat studenten naar hulpmiddelen grijpen. Denk aan oppeppende middelen of geheugenversterkers. Voor de ene volstaat een goede kop koffie of een blik energiedrank, de ander gaat voor voedingssupplementen of zelfs medicatie. Rilatine is het populairste medicijn, ook al gaat dit gepaard met flink wat bijwerkingen. In dit artikel werpen we een licht op het verkeerdelijk gebruiken en waarom je dit dus beter uit de weg gaat.
Wat is Rilatine?
Rilatine, ook bekend als Ritalin, is een merknaam voor het geneesmiddel methylfenidaat. Het is een psycho-stimulerend middel dat vaak wordt voorgeschreven aan patiënten met Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) en Attention Deficit Disorder (ADD). Het verbetert de concentratie en vermindert impulsief gedrag door de hoeveelheid dopamine in de hersenen te verhogen. De verbetering in concentratie en aandacht heeft een indirecte positieve invloed op het geheugen, want een betere concentratie helpt om informatie effectiever te verwerken en op te slaan.
Mensen met ADHD of ADD hebben minder dopamine in hun hersenen. Doordat Rilatine het dopamineniveau in het brein verhoogt, zorgt de werking van dit medicijn ervoor dat mensen met dergelijke ontwikkelingsstoornis min of meer kunnen functioneren zoals mensen zonder. Wie nog studeert kan zich beter focussen tijdens de les en examens, maar ook volwassenen kunnen dankzij het middel beter functioneren in hun werkomgeving. Voor wie ADHD of ADD heeft, is het geneesmiddel voor velen noodzakelijk om de dagelijkse taken te volbrengen.
Waarom nemen studenten zonder stoornis Rilatine?
Rilatine is bekend als de “studeerdrug”. Er wordt over verteld als ware het een echt wondermiddel om moeiteloos te studeren en voor al je examens te slagen. Uit onderzoek van de Universiteit Antwerpen blijkt dat 1 op 12 studenten gebruikmaken van Rilatine om te studeren tijdens de examenperiode. Het gaat hier dan voornamelijk om studenten die geen ADHD of ADD diagnose hebben ontvangen.
De reden waarom zoveel studenten naar dit geneesmiddel grijpen, gaat verder dan gemakzucht en uitstelgedrag. Stress, faalangst en externe druk zoals hoge verwachtingen van de familie zorgen ervoor dat jongeren zich genoodzaakt voelen om zware hulpmiddelen te gebruiken.
Wat zijn de gevolgen van Rilatine?
Het medicijn gaat vaak gepaard met redelijk wat bijwerkingen. Zeker voor wie het geneesmiddel eigenlijk niet nodig heeft, zijn de negatieve gevolgen heel wat groter. Rilatine verhoogt het risico op hartkloppingen en slapeloosheid, maar kan zelfs psychoses opwekken. Bovendien is het oppeppend effect slechts tijdelijk. Je kan er misschien wel een nachtje op door studeren, de kans dat je nadien crasht is heel hoog. Ook slapeloosheid helpt je niet op het examen. Je hebt namelijk slaap nodig om leerstof te verwerken. Zonder slaap loop je dus het risico dat je resultaten slechter zijn dan wanneer je geen Rilatine zou nemen. We kunnen resoluut zeggen dat Rilatine helemaal niet helpt om je studieresultaten omhoog te krikken - in tegendeel. Een bijkomend gevaar is het ontwikkelen van afhankelijkheid, door de rush die je ervaart wanneer je het geneesmiddel inneemt.
Hoe pak je studeren dan wel goed aan?
- Beweeg voldoende. Fysieke activiteit helpt je ontspannen en geeft je hersenen voldoende zuurstof om de leerstof te verwerken. Joggen, wandelen, fietsen … Je lichaam heeft er extra baat bij indien je hiervoor even naar buiten trekt.
- Slaap voldoende. Een nachtje doordoen heeft eigenlijk weinig zin. Tijdens je slaap verwerk je nieuwe informatie en laat je jouw lichaam toe om te ontspannen. Zo vermijd je dat je zware stress opbouwt en leerstof vergeet wegens slaaptekort. Wie voldoende slaapt, is bovendien alerter.
- Eet gezond. Fastfood mag, zolang het niet je dagelijkse menu is. Consumeer vezelrijke voeding en omega-3 vetzuren. Deze voedingsstoffen vind je vooral terug in vette vis, noten en zaden. Ze bevorderen de gezondheid van je hersenen en kunnen het geheugen en de cognitieve prestaties verbeteren. Je geheugen krijgt een boost en je kan langer geconcentreerd blijven tijdens het studeren. Ook cafeïne kan je concentratie verhogen, al raden we aan om deze stof met mate te consumeren. Overmatig gebruik kan leiden tot angstige gevoelens, rusteloosheid en zelfs slaapproblemen.
- Nootropica: Dit zijn supplementen of medicijnen die ontworpen zijn om cognitieve functies te verbeteren. Ze variëren van cafeïne en L-theanine (vaak gevonden in groene thee) tot meer gespecialiseerde supplementen zoals Bacopa monnieri. Een kruid dat wordt gebruikt in de traditionele Ayurvedische geneeskunde en dat mogelijk het geheugen en de concentratie kan verbeteren.
- Cognitieve training: Regelmatige mentale oefeningen, zoals puzzels, lezen, schrijven, en leren van nieuwe vaardigheden, kunnen het geheugen verbeteren.
Heb je nog vragen over Rilatine of over hulpmiddelen bij het studeren? Aarzel niet om met je arts of apotheker in gesprek te gaan.