Het is 30 graden buiten en we hebben voortdurend nood aan afkoeling. Geen onbekend fenomeen, toch? Al snel trekken we onze zwemkleding aan om een frisse duik te nemen. Voor de natuurliefhebbers onder ons is de aantrekkingskracht van een meer of rivier groot. Jammer genoeg komt het vaak voor dat blauwalgen een stokje steken voor zwemplezier in de natuur. Voor je jouw schouders ophaalt: ja, die algen zijn écht gevaarlijk. In dit artikel geven we meer uitleg en vertellen we wat je moet doen indien je met blauwalgen in aanraking kwam.
Wat zijn blauwalgen?
Blauwalgen, ook bekend als cyanobacteriën, zijn een groep van bacteriën die je voornamelijk vindt in zoet water zoals meren, rivieren en vijvers. Soms kan je ze ook in zout water en vochtige bodems tegenkomen. De bacterie speelt normaal gezien een cruciale rol in ons ecosysteem, maar kan onder bepaalde omstandigheden uitgroeien tot algenbloei. Deze vormen een ernstig gezondheidsrisico voor zowel mens als dier.
Waar komen blauwalgen voornamelijk voor?
Blauwalgen komen wereldwijd voor en verkiezen warm, stilstaand water dat rijk is aan voedingsstoffen. Ze hebben vooral stikstof en fosfor nodig als voedingsstoffen, en die worden vooral aangetroffen in landbouwafvloeiing, rioolwater en regenwater. Blauwalgen kunnen zich snel vermenigvuldigen in wateren met hoge temperaturen. Die snelle vermenigvuldiging leidt tot de vorming van algenbloei of blauwalgenbloei, een verschijnsel waardoor het water van kleur verandert. Meestal krijgt water hierdoor een groene of blauwe kleur, al zijn er ook gevallen waarbij het water een rode tint krijgt. Tijdens de zomerperiode vind je blauwalgen vooral terug in stedelijke watergebieden en zwem- of visvijvers.
Waarom zijn blauwalgen gevaarlijk?
Tijdens de vorming van algengroei komen gifstoffen vrij, met name cyanotoxines. Deze toxische stoffen kunnen zowel de lever als het zenuwstelsel aantasten. Symptomen van blootstelling aan cyanotoxines variëren sterk. Ze zijn vooral afhankelijk van de duur en intensiteit van de blootstelling. De meest voorkomende symptomen zijn huiduitslag, maagkrampen, misselijkheid, diarree en braken, koorts, keelpijn. Bij ernstige gevallen kan een blootstelling leiden tot ademhalingsproblemen, leverfalen en zelfs de dood.
Ook dieren lopen risico. Vooral honden die graag in water zwemmen of overal van willen drinken lopen gevaar om blootgesteld te worden. Ze kunnen ernstig ziek worden of zelfs overlijden na blootstelling aan blauwalgen. Let hier dus zeker op wanneer je jouw hond vrij laat wandelen.
Hoe behandel je de effecten van blauwalgen?
De behandeling is meestal gericht op het verlichten van symptomen. Als je een blootstelling vermoedt, is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp te zoeken. Bij een recente blootstelling kan het nodig zijn om de maag te spoelen of geactiveerde kool te gebruiken om de opname van de toxines te verminderen.
Hoe aantrekkelijk het ook is, tijdens de zomermaanden vermijd je dus best recreatieve zwemvijvers en afgezonderde waterplaatsen (in stedelijke gebieden). Vrees je blootgesteld te zijn aan blauwalgen? Neem dan direct contact op met je arts of apotheker.